غلظت کشندگی (LC50 96 h) حشره کش دیازینون و اثرات آن روی پارامتر‌های خونی، بافت کبد و آبشش بچه‌ماهی استرلیاد (Acipenser ruthenus)

اثر غلظت‌­های مختلف سم دیازینون به منظور تعیین LC50 96h بر روی بچه­ماهیان استرلیاد (Acipenser ruthenus) در مرکز تکثیر و پرورش و بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی رشت مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش تعداد 180 قطعه بچه‌­ماهی استرلیاد با وزن 28/1± 48/6 گرم در شش تیمار و سه تکرار (پنج گروه آزمایشی و یک گروه شاهد) در مخازن فایبرگلاس به ابعاد (cm15*50*75) رهاسازی شدند. آزمایش بصورت ساکن و به روشO.E.C.D (Organization of Economic Cooperation and Development) به­مدت 96 ساعت انجام گرفت. فاکتور‌های فیزیکوشیمیایی آب از قبیل دما، اکسیژن،pH  و سختی کل در طول دوره اندازه­گیری و ثبت شد. بچه­‌ماهیان در غلظت­های 3، 41/3، 87/3، 4/4 و 5 میلی­‌گرم در لیتر قرار گرفتند و نتایج حاصل از LC10، LC50،  LC96 به روش آماریProbit Analysis به ترتیب 48/2، 58/3 و 17/5 میلی­‌گرم در لیتر تعیین گردید. در بررسی هماتولوژی نیز شاخص‌­های PCV،RBC  و WBC در دو گروه آزمایشی و شاهد تفاوت معنی­‌داری نشان دادند (05/0P<). در بافت آبشش بچه­‌ماهیان، ادم رشته­‌های اولیه، الحاق تیغه­‌های ثانویه، بالونینگ و پهن شدن و الحاق تیغه­‌های ثانویه، واکوئل­‌دار شدن، پوسته پوسته شدن تیغه‌­های ثانویه و جدا شدن سلول‌­ها، نکروز، پر‌خونی عمومی مشاهده شد که شدت آن در غلظت­های 4/4 و 5 میلی­‌گرم در لیتر نسبت به سایرین بیش‏تر مشاهده شد. در بافت کبد نیز واکوئل­‌دار شدن سلول­‌های ادم، از بین رفتن غشای سیتوپلاسمی، از بین رفتن ظاهر دانه‌­دار سیتوپلاسم، پیکنوزه شدن هسته سلول­‌ها، کاریورکسیس، کاریولیز، نکروز و تجزیه کامل غشای سلول­‌های کبدی مشاهده گردید که عارضه در غلظت 4/4 و 5  میلی­‌گرم در لیتر نسبت به سایرین بیش‏تر بود.